گزارش جلسه دفاع رساله جناب آقای علی آرمین
۱۷ خرداد ۱۴۰۰
به حول و قوه الهی جلسه دفاع رساله جناب آقای علی آرمین، مقطع دکتری، رشته مدرسی معارف اسلامی مقطع گرایش اخلاق اسلامی دوشنبه ۰۳ خرداد ۱۴۰۰ ساعت ۱۴ در دانشگاه معارف اسلامی برگزار گردید:
موضوع رساله: تاثیر متقابل اخلاق و رمان با تأکید بر آموزه‌های اسلامی.
استاد راهنما: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر آذربایجانی.
اساتید مشاور: جناب آقای دکتر محمدجواد فلاح و حجت‌الاسلام‌والمسلمین مظفر سالاری.
اساتید داور: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر آل‌بویه، جناب آقای دکتر محمود مهرآوران، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمد هدایتی.
جلسه دفاع، پس از قرائت چند آیه از کلام‌الله مجید و اعلام برنامه توسط استاد محترم راهنما شروع و سپس دانشجو به ارائه گزارشی از رساله و انجام اصلاحات درخواستی اساتید محترم داوران در جلسه پیش‌دفاع پرداخت.
در ادامه داوران محترم به نقد رساله پرداخته و نظرات خودشان را مطرح نمودند و بعد دانشجو و اساتید محترم راهنما و مشاور به نقد داوران پاسخ داده و یا برخی را پذیرفتند تا اصلاح شود. سپس اساتید به جهت ارزشیابی رساله به شور نشسته و نمره را مشخص نمودند. به بعد از آن صورتجلسه توسط استاد محترم راهنما قرائت و در آخر سوگندنامه توسط دانشجو خوانده شد.
چکیده رساله
نحوه تعامل رمان و اخلاق اسلامی مسئله‌ای مهم و مغفول‌مانده است. این رساله در صدد است تا از جهت مبانی، طرح مباحث متعدد و الگودهی، قدمی در جهت احیای این موضوع بردارد. روش پژوهشی رساله، بدین صورت است که ابتدا به تحلیل محتوای کیفی پرداخته و سپس به نظر اسلام، به صورتی اجتهادی ـ با توجه به آیات قرآن، روایات و اقوال علما ـ می‌پردازد. این رساله در مورد محوریّت اسم‌های الهی برای نویسنده، تأثیر شگرف قوه خیال، طرح و گفت و گو راجع به ابعاد مختلف بحث و نیز روش نگارش رمان اخلاقی یافته‌هایی دارد. قدرت قوه خیال، اخلاق توحیدی و نمایندگی رمان‌نویس از اسم‌های الهی از جمله مبانی‌ای است که می‌تواند نقشی ریشه‌ای در اندیشه و نوشتار رمان‌نویس داشته باشد. نویسنده از قوه خیال، که موهبتی الهی و باعظمت است، بهره برده و داستان‌هایی ناب و خارق العاده خلق می‌کند. مصاحبه با برخی نویسندگان، نقد اخلاقی برخی رمان‌ها و کاوش در کلام صاحب‌نظران، ابعاد مختلف اخلاق و رمان را نشان داده و قدمی در راستای احیای این مبحث برمی‌دارد. الگویی عملی و کارآمد برای نوشتن رمان اخلاقی نیز می‌تواند تسهیل‌گر نوشتن رمانی اخلاقی برای نویسندگان باشد. در نتیجه می‌توان گفت که نقد و بررسی رمان‌ها با رویکرد اخلاق اسلامی و همچنین نگارش رمانی که بتواند اخلاق اسلامی را به گونه‌ای هنری ارائه دهد، کاری بسیار مهم و قابل اجرا است که اصلاح مبانی نظری نویسندگان و ارائه قالبی کاربردی به آن‌ها می‌تواند به تحقّق این مهم کمک شایانی داشته باشد.
واژگان کلیدی
اخلاق، رمان، اخلاق اسلامی، ادبیات، داستان، نقد داستان، نقد رمان، هنر، قوه خیال، رمان‌نویسی.
