گزارش جلسه دفاع رساله جناب آقای سیدحسین هاشمی‌زاده
۲۶ اسفند ۱۴۰۲
به حول و قوه الهی جلسه دفاع رساله جناب آقای سیدحسین هاشمی‌زاده، مقطع دکتری، رشته مدرسی معارف اسلامی گرایش تاریخ و تمدن اسلامی شنبه ۱۹ اسفند ۱۴۰۲ ساعت ۱۶:۳۰ در دانشگاه معارف اسلامی برگزار گردید.
موضوع رساله: سنخ‌شناسی نگرش جریانهای فکری به ایران باستان پس از انقلاب اسلامی (ماهیت، اهداف، علل پیدائی).
اساتید راهنما: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر امیرمحسن عرفان و جناب آقای دکتر امیر سیاه‌پوش.
استاد مشاور: جناب آقای دکتر رضا بیگدلو.
اساتید داور: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر مصطفی محسنی، جناب آقای دکتر سید حسین فلاح زاده، جناب آقای دکتر سیدروح‌الله پرهیزکاری.
جلسه دفاع، پس از قرائت چند آیه از کلام‌الله مجید و اعلام برنامه توسط استاد محترم راهنما شروع و سپس دانشجو به ارائه گزارشی از رساله و انجام اصلاحات درخواستی اساتید محترم داوران در جلسه پیش‌دفاع پرداخت.
در ادامه داوران محترم به نقد رساله پرداخته و نظرات خودشان را مطرح نمودند و بعد دانشجو و اساتید محترم راهنما و مشاور به نقد داوران پاسخ داده و یا برخی را پذیرفتند تا اصلاح شود. سپس اساتید به جهت ارزشیابی رساله به شور نشسته و نمره را مشخص نمودند. به بعد از آن صورتجلسه توسط استاد محترم راهنما قرائت و در آخر سوگندنامه توسط دانشجو خوانده شد.
چکیده رساله
پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی به تبیین ماهیت، اهداف و علل پیدایی نگرش‌های متمایز فکری نسبت به مقوله ایران باستان، در ایرانِ عصر انقلاب اسلامی می‌پردازد. شناسایی مدخلی نوین در واکاوی رویکرد جریانهای فکری نسبت به ایران باستان،کمک به گزینش راهکارهای صحیحِ مواجهه با دو جریان باستانی‌گری و باستان‌زدایی و مدیریت پیامدهای آنها و حفظ انسجام سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی ایران و در یک کلام حفظ «هویت ایرانی»، از اهداف پژوهش حاضر می‌باشد. از آنجا که پژوهش‌ها نشان می‌دهد، اندیشه‌های دین‌گریزانه و دین‌ستیزانه در پی گسترش باستان‌پرستی از یک سو و اندیشه‌های ایران‌ستیزانه و انکارکننده سابقه کهن ملی و بی‌ریشه نشان‌دهنده ایرانی در پی گسترش باستان ستیزی از سوی دیگر رو به رشد است؛ پژوهش حاضر اهمیت فوق‌العاده‌ای پیدا می‌کند. بی‌شک یکی از شرایط احیای تمدن اسلامی، تبیین صحیح رابطه دو بعد ملی و دینی هویت است و تبیین هر یک از رویکرد‌های متمایز فکری نسبت به هویت باستانی ایرانیان از مقدمات مهندسی فرهنگیِ این دو بُعد هویتی می‌باشد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که تجزیه تاریخی ایران،جنگ‌شناختیِ نظام سلطه و ترویج اندیشه باستان‌ستایی توسط برخی شخصیتهای سیاسیِ بعد از انقلاب از علل پیدایی و اسلام ستیزی،تغییر ارزشهای فرهنگی جامعه انقلابی ایران و جلوگیری از الگو شدن ایران در بین کشورهای اسلامی از اهداف نگرش باستانی‌گری بوده و وجود جریان باستان‌پرستیِ منتسب به پهلوی در حافظه تاریخی ملت انقلابی ایران و عدم توفیق در برقراری ارتباطی سازوار میان هویت باستانی و دینی از علل پیدایی و تقابل با هنجارسازی‌های کاذب دوره پهلوی و نهادینه‌سازی الگوی اجتناب فرهنگی در مواجهه با مظاهر ایران باستان از اهداف باستان‌زدایی بوده است. مواجهه با توطئه «احیاء ملی‌گرایی افراطی» و زمینه‌سازی موج باستان‌پرستیِ معطوف به اسلام‌ستیزی از علل پیدایی و تقویت روحیه خودباوری ایرانیان و نهادینه‌سازی الگوی هم‌افزایی فرهنگی در برخورد با مقوله ایران باستان از اهداف رویکرد باستان‌نگری در ایرانِ دوره انقلاب اسلامی می‌باشد.
واژگان کلیدی
سنخ‌شناسی، نگرش، باستان‌زدایی، باستانی‌گری، باستان‌نگری، تمدن ایران باستان، ایرانِ عصر انقلاب اسلامی.
