گزارش جلسه دفاع پایان‌نامه سرکار خانم مریم خسروی
۳ آذر ۱۴۰۰
به حول و قوه الهی جلسه دفاع پایان‌نامه سرکار خانم مریم خسروی، مقطع کارشناسی‌ارشد، رشته مدرسی معارف اسلامی گرایش تاریخ و تمدن اسلامی دوشنبه ۰۱ آذر ۱۴۰۰ ساعت ۱۲:۳۰ در دانشگاه معارف اسلامی برگزار گردید.
موضوع پایان‌نامه: مطالعه تطبیقی موضوع افک در قرآن کریم و تاریخ.
استاد راهنما: جناب آقای دکتر داداش‌نژاد.
استاد مشاور: جناب آقای دکتر پرهیزکاری.
استاد داور: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمد کرمانی کجور.
جلسه دفاع، پس از قرائت چند آیه از کلام‌الله مجید و اعلام برنامه توسط استاد محترم راهنما شروع و سپس دانشجو به ارائه گزارشی از پایان‌نامه پرداخت.
در ادامه داوران محترم نظراتشان را مطرح نمودند و بعد دانشجو و اساتید محترم راهنما و مشاور به دفاع از رساله پرداختند. و سپس اساتید برای نمره دانشجو به شور نشسته و بعد از آن صورتجلسه توسط استاد محترم راهنما قرائت و در آخر سوگندنامه توسط دانشجو خوانده شد.
چکیده پایان‌نامه
«اِفک» به معنای بهتان و تهمت‌زدن است که خداوند در سوره نور به آن پرداخته است. بر پایه اخبار موجود، دو تن از همسران رسول خدا(صلى الله علیه وآله) متهم به زنا شدند که روایات هر یک با توجه به منابع تاریخی و تفسیری، با تفاوت‌ها و گاه تعارض هایى روبه روست. خلط اخبار مربوطه، و نیز نزاع‌هاى فرقه اى، به پیچیده‌تر شدن این مسئله افزوده است. این پژوهش در نظر دارد تا با بررسی ماجرای افک، با نگاه به آیات قرآن، منابع تاریخی و تفسیری منتخب، به حکایتی درست و منطقی دست یافته و امتیازات قرآنی را در این زمینه مورد بررسی قرار دهد. یافته‌های پژوهش بر اساس روش تحلیلی، توصیفی و انتقادی، نشان می‌دهد که با توجه به قرائن تاریخی و نیز تفاسیر منتخب، نزول آیات افک نوعی دفاع از شخص رسول خدا(صلى الله علیه وآله) و مبارزه با منافقان مدینه در خصوص اتهام زنا به همسر پیامبر می‌باشد، هرچند این ماجرا بعدها دستاویزى براى بزرگ نمایى همسر ایشان و بی‌احترامی به ساحت مقدس پیامبر(صلى الله علیه وآله) و به نوعى مبارزه با امیر مؤمنان امام على(علیه السلام) شد و در دامن تعصبات مذهبى رشد کرد. این در حالی است که از منظر آیات افک، مصداق حادثه افک، شخص خاصی نبوده و در مقام قداست‌گرایی نیست و تبرئه فرد مورد اتهام به نوعی تبرئه پیامبر(صلى الله علیه وآله) از اتهامات و کج‌فهمی‌های منافقان و به نوعی دفاع از رسالت می‌باشد. از این رو این تحقیق، ماجرای افک را با نگاهی انتقادی و بررسی تطبیقی از منظر قرآن کریم، منابع تفسیری و تاریخی منتخب مورد بررسی قرار داده و سعی بر آن داشته است تا این حادثه تاریخی را از حالت تک بعدی خارج کرده و امتیازات گزارش قرآنی را نسبت به دیگر منابع، روشن سازد.
واژگان کلیدی
افک، عایشه، ماریه قبطیه، همسران پیامبر(صلى الله علیه وآله)، رسول خدا(صلى الله علیه وآله).
