گزارش جلسه دفاع پایان‌نامه سرکار خانم سیده سمانه نطقی مقدم
۱ بهمن ۱۳۹۹
به حول و قوه الهی جلسه دفاع پایان‌نامه سرکار خانم سیده سمانه نطقی مقدم، مقطع کارشناسی‌ارشد، رشته مدرسی تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی دوشنبه ۲۹ دی ۱۳۹۹ ساعت ۸ صبح در دانشگاه معارف اسلامی برگزار گردید.
موضوع پایان نامه: سنخ شناسی دیدگاه‌های تکامل تاریخی.
استاد راهنما: جناب آقای دکتر میرمحمدی.
استاد مشاور: جناب آقای دکتر دانش‌کیا .
استاد داور: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر علی الهی‌تبار.
جلسه دفاع، پس از قرائت چند آیه از کلام‌الله مجید و اعلام برنامه توسط استاد محترم راهنما شروع و سپس دانشجو به ارائه گزارشی از پایان‌نامه پرداخت.
در ادامه داوران محترم نظراتشان را مطرح نمودند و بعد دانشجو و اساتید محترم راهنما و مشاور به دفاع از رساله پرداختند. و سپس اساتید برای نمره دانشجو به شور نشسته و بعد از آن صورتجلسه توسط استاد محترم راهنما قرائت و در آخر سوگندنامه توسط دانشجو خوانده شد.
چکیده پایان‌نامه
اصطلاح تکامل تاریخ در دنیای معاصر به معنای توسعه و پیشرفت در ابعاد مختلف زندگی بشر از فرهنگ، علم و سیاست تا حتی دین را شامل می‌شود یعنی رسیدن جامعه انسانی به مرحله‌ای که دست‌خوش دگرگونی و نابودی نخواهد شد و به منتهای پشرفت و پایداری رسیده است. این بحث هم در میان امت‌های گذشته نیز به گونه‌ای مطرح بوده است و انبیای الهی نیز نوید جامعه‌ای متکامل را می‌دادند. امروزه هم به دلیل تأثیر شگرفش در رون شکل‌گیری حرکت تاریخ، در محور گفتمان اندیشه ورزان قرار دارد. هدف از این تحقیق شناخت و کشف نظریه‌های تکامل تاریخ در دو سنخ دینی و غیردینی است که با روش توصیفی- تبیینی به این نتایج رسیده است که در ادیان (اسلام، مسیحیت و یهودیت) تکامل تاریخ از سنخ دینی با رویکرد تمدنی، مادی و غیر مادی است یعنی در این ادیان جامعه دینی بالاخره به تکامل حقیقی خواهد رسید که در اسلام با ظهور و فرمانروای مهدی(عج) و در مسیحیت مراد حضرت مسیح است و در یهودیت نیز ماشیح. در میان اندیشمندان مسلمان نظریه‌های تکامل تاریخ از سنخ دینی و دو اندیشمند و فیلسوف بزرگ جهان اسلام شهید مطهری(ره) و علامه جعفری(ره) بر طبق مبانی فلسفی خود اثبات می‌کنند که تکامل تاریخ با حاکمیت دین اسلام محقق خواهد شد، اگرچه در مسیر رسیدن به این تکامل شهید مطهری(ره) میانگین می‌گیرد و جامعه را رو به تکامل می‌داند و علامه جعفری(ره) مبتنی بر نظریه حیات معقول رسیدن به تکامل اخلاقی را اصل قرار داده و آن را مهمتر و دست‌نایافتنی تر می‌پندارد. در میان اندیشمندان غربی تنها هگل است که تکامل تاریخ را دینی توصیف و تحلیل می‌کند. آگوست کنت پایه گذار علم تجربی آن را کاملاً تجربی تعریف می‌کند. کانت نیز زیربنای جدایی گفتمان دین از علم را در فلسفه تاریخ غرب بنا می‌نهد و بعد از وی کارل مارکس براحتی بر ماتریالیستی بودن جامعه و تاریخ نظر دارد و هابرماس که نومارکسی است در پی جمع بین مدرنیته و مسئله تکامل تاریخی است که به سختی نمی‌تواند اثباتش کند. فوکو نیز نظریه گسست تاریخ را بیان می‌دارد. از این رو نظریه تکامل تاریخ نزد فیلسوفان غربی به جز هگل از سنخ غیردینی با رویکردهای مادی و غیرمادی و یا بدون رویکرد قابل تقسیم‌بندی است.
واژگان کلیدی
تکامل، سنخ شناسی، دیدگاه‌های دینی تکامل تاریخ، دیدگاه‌های غیر دینی تکامل تاریخ.
