گزارش جلسه دفاع پایان‌نامه جناب آقای سید محمد مهدی موسوی‌نژاد
۱ بهمن ۱۳۹۹
به حول و قوه الهی جلسه دفاع پایان‌نامه جناب آقای سید محمد مهدی موسوی‌نژاد، مقطع کارشناسی‌ارشد، رشته مدرسی معارف اسلامی گرایش تاریخ و تمدن اسلامی پنج شنبه ۲۷ آذر ۱۳۹۹ ساعت ۱۲:۳۰ در دانشگاه معارف اسلامی برگزار گردید.
موضوع پایان‌نامه: تاثیر توحید باوری بر رخدادهای تاریخی از عصر نبوی تا پایان عصر خلفا.
استاد راهنما: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر سلیمانی امیری.
استاد مشاور: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر عرفان.
استاد داور: جناب آقای دکتر میرمحمدی.
جلسه دفاع، پس از قرائت چند آیه از کلام‌الله مجید و اعلام برنامه توسط استاد محترم راهنما شروع و سپس دانشجو به ارائه گزارشی از پایان‌نامه پرداخت.
در ادامه داوران محترم نظراتشان را مطرح نمودند و بعد دانشجو و اساتید محترم راهنما و مشاور به دفاع از رساله پرداختند. و سپس اساتید برای نمره دانشجو به شور نشسته و بعد از آن صورتجلسه توسط استاد محترم راهنما قرائت و در آخر سوگندنامه توسط دانشجو خوانده شد.
چکیده پایان‌نامه
تحقیقاتی که اوضاع فرهنگی تاریخ صدر اسلام و پیش از آن را مورد بررسی قرار داده‌اند، به اندیشه‌ها، ارزش‌ها و رخدادها توجه کرده اما دو امر مهم را در نظر نداشته‌اند. نخست اینکه جنبه توحیدی شناخت‌ها، ارزش‌ها و رخدادها، مورد بررسی قرار نگرفته‌اند. و دوم اینکه از پرداختن به باورهای توحیدی قلبی، غفلت نموده یا کشف آن‌ها را غیرممکن انگاشته‌اند. این پژوهش، راهی را برای بررسی دو وجه گفته‌شده می‌پیماید. وضعیت توحیدباوری در عصر جاهلی، عصر نبوی و عصر خلفا با مطالعۀ تاریخ این دوران‌ها و به استعانت از نظریه مراتب توحید علامه مصباح یزدی(دام ظله) سنجیده شده‌اند. و سپس نحوه تأثیرپذیری برخی از رخدادهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی از این وضعیت، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. نتیجه چنین شد که نوع باور به توحید در ربوبیت تشریعی الهی، نقش محوری را در سایر باورها و رخدادهای این دوران، ایفا می‌کرده‌اند. باور به ربوبیت تشریعی الهی را به دو بخش باورهای قلبی و عقلی تقسیم نمودیم. برای کشف باورهای عقلی، گزارشات تاریخی مربوطه را مورد تحقیق قرار داده و اما برای پی بردن به باور قلبی، کلیت ارزش‌ها را از نظر مادی یا معنوی بودن، ملاک قرار دادیم. با کشف ارزش‌های مادیِ غلبه‌یافته، به انکار قلبی نسبت به مقتضای باورِ گفته‌شده پی بردیم. و با کشف ارزش‌های معنویِ غلبه‌یافته، از تصدیق قلبی نسبت به مقتضای آن باور، اطلاع یافتیم. برای ورود به این راهکار، علاوه بر همان نظریه مراتب توحید، از اندیشه علامه طباطبایی(ره) پیرامون عوامل انگیزشی، استفاده شده که طبق آن، ارزش‌ها از باور قلبی متأثرند و سایر عوامل انگیزشی برای تأثیر بر ارزش‌ها، نیازمند تأثیرگذاری بر درک قلب هستند. در ادامه تحقیق، این نتیجه حاصل شد که ارزش‌ها و وضعیت باور قلبی نسبت به ربوبیت تشریعی الهی، نقش محوری در ایجاد شناخت‌ها و نوع رخدادهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی این دوران‌ها داشته‌اند.
واژگان کلیدی
تأثیر توحید، توحیدباوری، عصر نبوی، ربوبیت، عصر خلفا، عصر امویان، رخدادهای تاریخ.
