گزارش جلسه دفاع پایان نامه سرکار خانم اعظم احمدی قروه

به حول و قوه الهی جلسه دفاع پایان نامه سرکار خانم اعظم احمدی قروه، مقطع کارشناسی ارشد، گرایش تاریخ و تمدن اسلامی شنبه ۹/شهریور/۹۸ ساعت ۱۷ در دانشگاه معارف اسلامی برگزار گردید

موضوع پایان نامه: بررسی وضعیت علم تفسیر (در قرن سیزدهم و چهاردهم هجری).

استاد راهنما: جناب آقای دکتر سید محمود سامانی.

استاد مشاور: جناب آقای دکتر محمد نصیری

اساتید/استاد داور: جناب آقای دکتر پرهیزکاری.

جلسه دفاع، پس از قرائت چند آیه از کلام الله مجید و اعلام برنامه توسط استاد محترم راهنما شروع و سپس دانشجو به ارائه گزارشی از پایان نامه خود پرداخت.

در ادامه داوران/داور محترم نظرات خودشان را مطرح نمودند و بعد دانشجو و اساتید محترم راهنما و مشاور به دفاع از پایان نامه پرداختند. و سپس اساتید برای نمره دانشجو به مشورت پرداخته و بعد از آن صورتجلسه توسط استاد محترم راهنما قرائت شد.

چکیده
در تاریخ علوم اسلامی، بررسی تاریخ علم تفسیر از موضوعات مهم و ضروری است چرا که این دانش از مهم‌ترین علوم اسلامی در ادوار مختلف می‌باشد. علم تفسیر در ادوار مختلف دست‌خوش تغییر و تحولات بسیاری شده است، زمانی در حال رشد و گسترش بوده است و زمانی دیگر دچار رکود و خمودگی شده است. با توجه به ضرورت مسأله، این تحقیق در پی پاسخ‌گویی به این سؤال است که وضعیت علم تفسیر در قرن سیزدهم و چهاردهم هجری چگونه بوده است؟ و در این راستا به بررسی وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این دو قرن که بی‌شک در علم تفسیر تأثیرگذار بوده پرداخته شده است. با توجه به موضوع، تحقیق به روش توصیفی و تحلیلی و گردآوری به‌صورت منابع کتابخانه‌ای انجام شده است.
در قرن سیزدهم به علت مبارزات علمی فقهاء اصولی با اخباری‌گری و توجه به اجتهاد در فقه و فقاهت و سقوط صفویان و روی کار آمدن نادرشاه و تضعیف روحانیت، علم تفسیر دچار رکود شد اما در قرن چهاردهم تحولی بنیادین در علم تفسیر به وجود آمد و این علم رو به گسترش نهاد و تفاسیر برجسته‌ای به وجود آمد. در قرن سیزدهم به دلیل خمودگی که در این علم رخ داده بود به ندرت تفاسیر جامع و نو از مفسران شیعه و اهل سنت به چشم می‌خورد و فقط در روش اجتهادی ـ عقلی و روش علمی، تحولاتی هرچند مختصر به چشم می‌خورد اما در قرن چهاردهم تفاسیر عالمان اسلامی اهل سنت و به ‌ویژه شیعه با توجه به شرایط، سیر صعودی داشته است و مفسران نوآوری‌ها و ابتکاراتی چون رشد روش قرآن به قرآن و روش موضوعی را در علم تفسیر داشته‌اند و روشی تحت عنوان ساده‌نویسی نیز از ابتکارات این قرن است که توسط مفسران به وجود آمده است.

واژگان کلیدی
وضعیت، تفسیر، تاریخ تفسیر، اصولی‌گری، اخباری‌گری.