گزارش جلسه دفاع پایان نامه سرکار خانم فاطمه تفرجی شیرازی

به حول و قوه الهی جلسه دفاع پایان نامه سرکار خانم فاطمه تفرجی شیرازی، مقطع کارشناسی ارشد، گرایش تاریخ و تمدن اسلامی پنج شنبه ۹/آبان/۹۸ ساعت ۱۲:۳۰ در دانشگاه معارف اسلامی برگزار گردید

موضوع پایان نامه: مقایسه صلح حدیبیه از دیدگاه قرآن کریم و منابع منتخب تاریخی.

استاد راهنما: جناب آقای دکتر داداش نژاد.

استاد مشاور: جناب آقای دکتر اسعدی

اساتید/استاد داور: جناب آقای دکتر دانش کیا.

جلسه دفاع، پس از قرائت چند آیه از کلام الله مجید و اعلام برنامه توسط استاد محترم راهنما شروع و سپس دانشجو به ارائه گزارشی از پایان نامه خود پرداخت.

در ادامه داوران/داور محترم نظرات خودشان را مطرح نمودند و بعد دانشجو و اساتید محترم راهنما و مشاور به دفاع از پایان نامه پرداختند. و سپس اساتید برای نمره دانشجو به مشورت پرداخته و بعد از آن صورتجلسه توسط استاد محترم راهنما قرائت شد.

چکیده
فهم نگره تاریخی قرآن کریم مبتنی بر بررسی روشمند محتوای تاریخی آن کتاب است. بسیاری از رویدادهای تاریخ اسلام از جمله صلح حدیبیّه، در گزارش‌های تاریخی قرآن کریم مورد توجه قرار گرفته است. پرسش اصلی در این پژوهش آن است که نسبت بین گزارش‌های تاریخی مربوط به صلح حدیبیه در منابع تاریخی با قرآن چیست؟ ضرورت این مسئله، از یک سو به جهت اهمیت درک نگاه تاریخی کتاب وحی است و از سوی دیگر به ضرورت بازشناسی نقاط قوت و ضعف آثار تاریخی مورخان مسلمان از طریق مقایسه با قرآن مرتبط است. این پژوهش از منبع وحیانی و تاریخی استفاده می‌کند و به روش مقایسه تطبیقی انجام می‌پذیرد که دارای سه محور تشابه‌ها، تفاوت‌ها و تعارض‌ها است. پس از مقایسه منابع منتخب تاریخی (سیره ابن‌هشام، مغازی واقدی، تاریخ طبری) با قرآن، آشکار گردید که این منابع در هر سه جهت تشابه، تفاوت و تعارض دارای محتوا هستند؛ البته وجه عمده همان تفاوت است که در سه محور تفاوت در حجم، تفاوت در محتوا و تفاوت در روش است. در نتیجه گزارش قرآن از موضوع صلح حدیبیه دارای تفاوت سه‌بعدی نسبت به منابع تاریخی است. علاوه بر این روشن گردید که تاریخ‌نگاری قرآن کریم دارای ویژگی‌های خاص (علاوه بر آنچه در پیشینه بیان شده) است: عنوان گذاری تحلیلی رویدادهای تاریخی، توجه به نقش موثر زنان در تاریخ، بیان نسبت رویدادهای تاریخ صدر با رسول خدا و ترکیب بیان تاریخ و بیان وظیفه انسان.

واژگان کلیدی
صلح حدیبیه، قرآن کریم، منابع تاریخی، سیره ابن‌هشام، مغازی واقدی، تاریخ طبری.